Doanh số ô tô điện toàn cầu tăng trưởng mạnh trong năm 2022

Chính sách hỗ trợ và sự ra đời của nhiều mẫu xe mới là nền tảng để tăng doanh số bán hàng tại các thị trường lớn, nhưng cần nhiều nỗ lực hơn nữa để tháo gỡ những nút thắt trong chuỗi cung ứng và thúc đẩy sản xuất khoáng sản cần thiết .

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế, doanh số bán ô tô điện tăng năm 2021 vẫn duy trì mạnh mẽ cho đến năm 2022, nhưng để đảm bảo tăng trưởng trong tương lai sẽ cần nhiều nỗ lực hơn nhằm đa dạng hóa sản xuất pin và nguồn cung cấp khoáng sản cần thiết để giảm rủi ro trì trệ quá trình sản xuất và tăng giá.

Theo ấn bản mới nhất của Triển vọng Xe điện Toàn cầu hàng năm, doanh số bán ô tô điện (bao gồm cả xe chạy hoàn toàn 100% bằng điện và xe plug-in hybrids) đã tăng gấp đôi vào năm 2021 đạt mức kỷ lục mới là 6,6 triệu chiếc với số lượng bán ra mỗi tuần nhiều hơn cả năm 2012. 

Bất chấp những căng thẳng trong chuỗi cung ứng toàn cầu, doanh số bán hàng vẫn tiếp tục tăng mạnh vào năm 2022, với 2 triệu ô tô điện được bán ra trên toàn thế giới trong quý đầu tiên, tăng 3/4 so với cùng kỳ năm trước. Số lượng ô tô điện trên đường thế giới vào cuối năm 2021 là khoảng 16,5 triệu chiếc, gấp ba lần so với năm 2018.

Tại Trung Quốc, doanh số bán xe  ô tô điện tăng gần gấp ba lần vào năm 2021, lên đến 3,3 triệu chiếc, chiếm khoảng một nửa tổng doanh số toàn cầu. Doanh số bán hàng cũng tăng mạnh ở Châu Âu (tăng 65% lên 2,3 triệu chiếc xe) và Hoa Kỳ (tăng hơn gấp đôi lên 630.000 xe). Xe điện Trung Quốc thường nhỏ hơn so với các thị trường khác. Bên cạnh đó, chi phí sản xuất thấp hơn, điều này đã giúp xe điện giảm khoảng cách giá với ô tô truyền thống. Giá trung bình của một chiếc ô tô điện ở Trung Quốc chỉ cao hơn 10% so với giá xăng, so với mức trung bình 45% – 50% ở các thị trường lớn khác trên thế giới. Ngược lại, doanh số bán ô tô điện đang bị tụt lại ở hầu hết các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển, nơi thường chỉ có một số mẫu xe có sẵn trên thị trường và  có mức giá không phù hợp với đa số người tiêu dùng.

Chính sách hỗ trợ là một trong những lý do chính giúp doanh số bán ô tô điện tăng mạnh ở nhiều thị trường, với tổng chi tiêu công cho các khoản trợ cấp và ưu đãi tăng gấp đôi vào năm 2021 lên gần 30 tỷ USD. Ngày càng nhiều quốc gia có mục tiêu điện khí hóa phương tiện đầy tham vọng trong những thập kỷ tới và nhiều nhà sản xuất ô tô có kế hoạch điện khí hóa sản phẩm của họ vượt xa các mục tiêu chính sách. Năm 2021, số mẫu ô tô điện có sẵn trên toàn cầu nhiều gấp 5 lần so với năm 2015 và số lượng có sẵn đạt 450 mẫu vào cuối năm 2021.

Giám đốc điều hành của Cơ quan Năng lượng Quốc tế, ông Fatih Birol cho biết “Rất ít lĩnh vực của nền kinh tế năng lượng toàn cầu mới có thể năng động như xe điện. Thành công của lĩnh vực này trong việc thiết lập các kỷ lục bán hàng mới là vô cùng đáng khích lệ, nhưng không có chỗ cho sự tự mãn,” 

 “Các nhà hoạch định chính sách, giám đốc điều hành ngành và nhà đầu tư cần hết sức thận trọng và linh hoạt để giảm thiểu rủi ro gián đoạn nguồn cung và đảm bảo nguồn cung bền vững các khoáng sản cần thiết. Theo chỉ thị mới của Bộ trưởng, Cơ quan Năng lượng Quốc tế đang hợp tác với các chính phủ trên khắp thế giới về cách quản lý chiến lược các nguồn tài nguyên khoáng sản cần thiết cho xe điện và các công nghệ năng lượng sạch quan trọng khác.”

Trong ngắn hạn, những trở ngại lớn nhất đối với việc tiếp tục tăng doanh số bán xe điện chính là việc giá của một số khoáng chất quan trọng cho sản xuất pin tăng vọt, cũng như sự gián đoạn chuỗi cung ứng do cuộc tấn công của Nga vào Ukraine, cùng với đó là việc tiếp tục phong tỏa do Covid-19 ở một số vùng của Trung Quốc. Báo cáo cho biết, về lâu dài, cần những nỗ lực lớn hơn nữa để triển khai đầy đủ cơ sở hạ tầng sạc nhằm phục vụ cho sự tăng trưởng ​​về doanh số bán ô tô điện trong tương lai.

Giá pin lithium, vào tháng 5 năm 2022 giá một khoáng chất quan trọng để sản xuất pin ô tô cao hơn 7 lần so với đầu năm 2021. Đồng thời, giá coban và niken cũng tăng. Giá tất cả các yếu tố khác đều bình ổn nhưng chi phí của bộ pin có thể tăng 15% nếu mức giá này duy trì ở mức hiện tại, điều này sẽ làm thay đổi tình trạng sụt giảm trong vài năm. Cuộc xâm lược Ukraine của Nga đã tạo thêm áp lực về giá, vì Nga cung cấp 20% niken để sản xuất pin trên toàn cầu.

Chính phủ Mỹ và Châu Âu đã thúc đẩy các chính sách công nghiệp nhằm phát triển chuỗi cung ứng xe điện trong nước. Vì hơn một nửa công suất xử lý và tinh chế lithium, coban và than được đặt tại Trung Quốc. Ngoài ra, Trung Quốc sản xuất ¾ số pin lithium-ion và có 70% khả năng sản xuất điện cực âm và 85% điện cực dương, cả hai đều là thành phần thiết yếu của pin. Bên cạnh đó, hơn một nửa số ô tô điện năm 2021 được lắp ráp tại Trung Quốc và quốc gia này sẵn sàng duy trì sự thống trị về sản xuất xe điện.

Trong khi gần 10% tổng số ô tô bán ra trên toàn thế giới năm 2021 là xe điện thì doanh số bán xe tải toàn cầu chỉ có 0,3%. Tỷ lệ này sẽ cần tăng lên khoảng 10% vào năm 2030 trong một kịch bản phù hợp với các cam kết và mục tiêu về khí hậu được các quốc gia trên toàn thế giới công bố cho đến nay và tăng lên 25% năm 2030 theo kịch bản không phát thải  của Cơ quan Năng lượng Quốc tế năm 2050. Nhờ sự hỗ trợ mạnh mẽ của chính phủ, xe tải điện cho đến nay hầu như chỉ được triển khai ở Trung Quốc. Nhưng các quốc gia khác đã công bố kế hoạch điện khí hóa xe tải hạng nặng và các nhà sản xuất đang mở rộng thêm nhiều lựa chọn cho mẫu xe của họ. Xe tải chạy đường dài  đòi hỏi điện năng cao, hiện đang đắt đỏ và thường phải nâng cấp lưới điện. Báo cáo mới của Cơ quan Năng lượng Quốc tế IEA khuyến nghị chính phủ hỗ trợ nhiều hơn và lập kế hoạch phát triển cơ sở hạ tầng sạc công cộng.

Các khuyến nghị khác bao gồm sử dụng các tiêu chuẩn nghiêm ngặt về hiệu quả xe và lượng khí thải carbon dioxide để củng cố nhu cầu về xe điện; ưu tiên xe hai – ba bánh và xe buýt đô thị để khởi động xe điện tại các thị trường mới nổi và đang phát triển. Đồng thời, thúc đẩy đầu tư nhiều hơn vào khai thác khoáng sản cần thiết và tôn trọng các hoạt động bền vững về mặt môi trường và xã hội để đảm bảo cung cấp đủ nguồn cung năng lượng cho quá trình chuyển đổi năng lượng sạch.

(Theo iea.org)

Bạn cần đăng nhập để tương tác với nội dung này: Đăng nhập.