Tái tạo năng lượng của ô tô điện (2)

Hệ thống tái tạo năng lượng đã được nhiều hãng ô tô vận dụng cho một số mẫu xe của mình, cả cho ô tô động cơ đốt trong (ICE) truyền thống và ô tô điện (EV). Nguyên lý hoạt động của hệ thống tái tạo năng lượng là tận dụng quán tính hay gọi là “đà” hoặc “trớn” của vật thể đang chuyển động, chuyển hóa thành năng lượng dưới dạng điện hoặc tích trữ dưới dạng cơ năng. Quán tính này chỉ xuất hiện khi vật thể giảm tốc độ chuyển động. Hệ thống phanh tái tạo năng lượng (Regenerative braking system – RBS) có hiệu năng cao, cấu tạo không quá phức tạp, giá thành chế tạo không quá cao nên hầu như tất cả ô tô EV đều có RBS.

Bây giờ chúng ta thử xem có cách nào đơn giản hơn để hiểu về RBS không? Quay về việc đi xe đạp. Người đi xe giữ vai trò nguồn động lực (đông cơ), khi đạp, chuyển động từ hai chân được truyền đến làm bánh xe quay, đẩy xe đi tới. Khi ngừng đạp, do quán tính hay đà (trớn) xe vẫn đi tiếp một đoạn dài hay ngắn, phụ thuộc vào tốc độ trước đó, tình trạng mặt đường, sức cản của gió… Nếu người đạp xe không có tác động nào nhằm hãm xe, nó cũng sẽ tự dừng sau khi hết đà. Thực tế, tình huống giao thông khác nhau, nhất là khi xe đạp đổ dốc, người đi xe đạp không thể không hãm bớt chuyển động, trước khi dừng hẳn xe. Việc này được thực hiện chủ yếu bằng cách rà phanh với mức độ mạnh nhẹ khác nhau, tùy thuộc yêu cầu muốn dừng xe nhanh hay chậm. Từ mô tả trên, giới khoa học, kỹ thuật, công nghệ đã vận dụng, thay vì phải rà phanh ngay, người ta làm ra bộ phận hoặc cơ cấu, tận dụng đà quay của bánh xe để sinh ra điện chẳng hạn và chính việc này cũng hãm bớt chuyển động của xe, trước khi phải rà phanh. Ai đã từng sử dụng xe đạp đều biết bộ phận phát ra điện, làm sáng đèn của xe. Nó chính là chiếc máy phát điện nhỏ xíu, thường được gọi là “đi-na-mô”. Khi cần, người đi xe đạp ấn một lẫy thì phần đầu chiếc đi-na-mô sẽ tì vào lốp xe và trục của nó được bánh xe làm quay, phát ra điện. Lúc đó, việc đạp xe cảm thấy nặng hơn. Đèn xe đạp không phải RBS, mà chỉ là ví dụ cho thấy việc sinh ra điện từ lực của người đạp xe, chính là biến cơ năng thành điện năng…

Minh Phuong

Bạn cần đăng nhập để tương tác với nội dung này:
Đăng nhập.