Tọa đàm Car Talks: Xu hướng tất yếu chuyển đổi từ xe động cơ đốt trong sang ô tô điện

* Bài viết này được phát triển dựa theo nội dung tọa đàm “Người Việt sử dụng ô tô điện như thế nào?” do báo VnExpress tổ chức. Thành viên xem đầy đủ buổi tọa đàm tại đây.

—————-

Trước những tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu, nhiều quốc gia đã triển khai chính sách nhằm khuyến khích người dân chuyển đổi từ xe động cơ đốt trong sang ô tô điện. Không nằm ngoài xu hướng đó, Việt Nam cũng đang nỗ lực đẩy nhanh tiến trình “xanh” hóa ngành công nghiệp ô tô. 

Kỷ nguyên xe điện mở ra với thời đại di chuyển mới

Theo Cục Bảo vệ Môi sinh Hoa Kỳ, khí thải phương tiện là một trong những lí do chính dẫn đến tình trạng ô nhiễm môi trường trên khắp thế giới. Trong đó, lượng phát thải khí nhà kính (GHG) từ giao thông vận tải đã chiếm khoảng 27% tổng lượng khí thải tại Hoa Kỳ nói riêng ^[1]. Như vậy, nếu tiếp tục thói quen sử dụng các phương tiện chạy bằng xăng, con người sẽ phải chịu nhiều hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe trong tương lai. Cụ thể, nguồn khí thải ô nhiễm sẽ gây ra nhiều loại bệnh như hô hấp, ung thư hoặc tim mạch,..

Bên cạnh đó, tỉ lệ sử dụng xăng dầu gia tăng còn dẫn đến nhiều vấn đề liên quan đến an ninh năng lượng. Nhu cầu vận tải toàn cầu khiến con người phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch tự nhiên. Điển hình như tình trạng khan hiếm xăng dầu diễn ra trên thế giới hiện nay. Tại Mỹ, lượng dự trữ dầu diesel chỉ còn đủ để sử dụng trong 25 ngày. Chính phủ Pakistan cũng đưa ra cảnh báo về tình trạng thiếu hụt xăng dầu nghiêm trọng do hoạt động nhập khẩu gặp nhiều khó khăn. ^[6]

Tại Việt Nam, nhiều cửa hàng xăng dầu đã quyết định đóng cửa hoặc hoạt động cầm chừng, gây tác động trực tiếp đến sự ổn định của nền kinh tế nước nhà. Đồng thời các hoạt động sản xuất, sinh hoạt của doanh nghiệp, người dân cũng bị ảnh hưởng đáng kể khi phải dành hàng giờ để xếp hàng đổ xăng. Tình trạng thiếu hụt nguồn cung xăng dầu đã nhấn mạnh tầm quan trọng của xe điện trên thế giới. 

Trong khi đó, nhờ vận hành bằng năng lượng điện, ô tô xanh sẽ giúp bảo vệ môi trường bằng cách hạn chế lượng khí carbon thải ra mỗi ngày. Nghiên cứu mới nhất ở Úc cho biết một chiếc xe máy chạy bằng xăng sẽ thải ra khoảng 588 gram CO2 với mỗi 1km di chuyển. Tuy nhiên, nếu sử dụng xe điện sạc ắc quy thì mức độ phát thải sẽ chỉ ở khoảng 213 gram, thấp hơn đến 40% so với xe xăng. 

Hơn nữa, xe thuần điện còn giúp giảm từ 70%-30% khí thải so với xe xăng, là phương án duy nhất có thể giúp con người đạt mục tiêu chống biến đổi khí hậu. Đồng thời, xe điện gần như không phát ra âm thanh khi vận hành. Ngược lại, xe xăng khi hoạt động sẽ phát ra những tiếng ồn lớn từ động cơ, gây ra tình trạng ô nhiễm tiếng ồn nghiêm trọng.  

Khác với phương tiện chạy bằng xăng, xe điện vận hành bằng ắc quy thay cho động cơ học. Cùng với đó, xe điện cũng không cần trang bị các linh kiện đi kèm với động cơ đốt trong như bu-gi, bộ lọc dầu, bơm, van,. Chính vì vậy, xe điện sẽ trở thành lựa chọn tối ưu chi phí hơn. Ngoài ra, ô tô điện cũng có nhu cầu bảo dưỡng ít hơn, giúp người dân tiết kiệm đáng kể ^[3]. 

Ngoài ra, các mẫu xe điện trước khi đưa ra thị trường đều được trải qua bài nhiều thử nghiệm cả về tốc độ, khả năng vận hành cũng như những tính năng đảm bảo an toàn cho người dùng. Để chứng minh độ an toàn, hầu hết các nhà sản xuất ô tô hiện nay đều chọn chương trình đánh giá xe mới của Euro NCAP và đưa ra kết quả tốt. Nhiều người dùng vẫn còn băn khoăn về khả năng cháy nổ của pin trên xe điện. Tuy nhiên, theo nghiên cứu của Cơ quan An toàn Cao tốc Quốc gia Mỹ, tần suất cháy nổ hệ thống pin ô tô điện là tương đương hoặc thậm chí còn thấp hơn so với xe xăng.

Như vậy, trong tương lai, xe điện sẽ là phương tiện tất yếu của nhân loại và không có sự lựa chọn nào khác. Điện khí hóa các phương tiện di chuyển sẽ là một trong những công nghệ hứa hẹn nhất với độ bền cao, tính an toàn và hiệu quả cho cả môi trường và người dân. 

Xe điện liên tục lập kỷ lục doanh thu

Chỉ trong vòng 2 năm, ô tô điện đã liên tục lập kỷ lục doanh số bán ra trên toàn cầu, chứng tỏ vị thế vững chắc trong ngành công nghiệp sản xuất xe hơi. Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế, doanh số bán ô tô điện từ năm 2021 vẫn tăng mạnh cho đến nay vào năm 2022. Chỉ trong năm 2021, số lượng ô tô điện di chuyển trên đường đã đạt mốc 16,5 triệu chiếc, gấp ba lần so với năm 2018. 

Bất chấp sự căng thẳng trong chuỗi cung ứng toàn cầu, doanh số bán hàng vẫn tiếp tục tăng mạnh vào năm 2022, với 2 triệu xe điện được bán ra trên toàn thế giới trong quý đầu tiên, tăng 3/4 so với cùng kỳ năm trước đó ^[4]. Tính đến tháng 6/2022, tổng sản lượng xe điện tiêu thụ toàn cầu đã đạt mức 4,16 triệu, tiến gần đến mốc toàn năm trong 2021. Có thể thấy, cứ 10 xe ô tô được bán ra trên toàn cầu thì sẽ có 1 chiếc vận hành bằng năng lượng điện. 

Trung Quốc, Châu Âu và Mỹ đang là những thị trường tiêu thụ xe điện lớn nhất trên thế giới. Tại Châu Âu, số phương tiện di chuyển bằng điện chiếm 10,2% – gấp đôi so với tỷ trọng trung bình của cả thế giới ở mức 5%. Đây là trái ngọt sau hàng loạt chính sách khuyến khích người dân sử dụng sang xe điện như trợ giá, hoàn thiện hạ tầng trạm sạc.. ^[2]

Ngân hàng Đầu tư đa quốc gia UBS tại Thụy Sĩ dự kiến doanh số ô tô điện trong năm 2025 sẽ chiếm 20% so với số lượng xe bán ra trên toàn cầu. Con số này được dự kiến sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh lên mức 40% vào năm 2030 và gần như toàn bộ mọi xe mới bán ra của năm 2040. 

Đến thời điểm hiện tại, nhiều quốc gia trên thế giới đã bắt đầu lên kế hoạch “khai tử” xe động cơ đốt trong, hướng đến một tương lai di chuyển 100% xe không phát thải vào năm 2050. Các chính sách ưu đãi về thuế cũng như một loạt đặc quyền cho xe điện bao gồm phủ sóng trạm sạc, đỗ xe miễn phí hay làn đường dành riêng đang được nhiều nước triển khai nhằm thúc đẩy người dân thay đổi thói quen, dần chuyển sang xe điện. 

Việt Nam sẵn sàng bước vào “kỷ nguyên xanh”

Tại Việt Nam, VinFast đã thể hiện khả năng bứt phá, không giới hạn khi hãng cho ra mắt sản phẩm xe thuần điện đầu tiên vào cuối năm 2021. Đây cũng là tín hiệu mạnh mẽ nhất cho thấy Việt Nam đã sẵn sàng bước vào kỷ nguyên “xanh”.

Là thương hiệu trẻ,  nhưng VinFast đã đầu tư kỹ lưỡng ngay từ những bước nghiên cứu đầu tiên. Nhằm mục tiêu hướng đến việc sản xuất ô tô chất lượng cao, VinFast đã tiên phong hợp tác với nhiều đối tác cung cấp phụ tùng, linh kiện uy tín trên thế giới. Bên cạnh đó, hãng còn xây dựng mối quan hệ bền chặt với nhiều tập đoàn uy tín để xây dựng đội ngũ lãnh đạo dày dặn kinh nghiệm. Tất cả những yếu tố này giúp VinFast có sức mạnh nội tại để cạnh tranh sòng phẳng với những hãng sản xuất ô tô lớn, lâu đời trên thế giới. ^[7]

Tại triển lãm Điện tử Tiêu dùng CES 2022 (Mỹ), VinFast đã công bố dừng sản xuất xe xăng và chuyển sang chiến lược thuần điện vào cuối năm 2022. Quyết định này đưa VinFast trở thành một trong những hãng xe xăng đầu tiên trên thế giới chuyển sang thuần điện. Sau thành công của VF e34, hãng xe tiếp tục cho ra mắt loạt dòng xe điện mới vào năm 2022 bao gồm VF 8 và VF 9. Cả hai mẫu đều thu hút sự chú ý đông đảo của người dùng nhờ thiết kế ấn tượng, động cơ mạnh mẽ và loạt tiện ích công nghệ cao được trang bị trên xe. Đầu tháng 11 năm nay, hãng xe sẽ tiếp tục xuất khẩu 5.000 chiếc VF 8 đầu tiên sang thị trường Mỹ, Canada và châu Âu.

Cùng đồng hành với VinFast, Chính phủ Việt Nam cũng đã có những động thái tích cực để khuyến khích người dân sử dụng xe điện. Cụ thể, Chiến lược phát triển ngành công nghiệp ô tô đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2035 đã được phê duyệt nhằm thúc đẩy sự phát triển của xe điện tại Việt Nam. Theo đó, các doanh nghiệp đáp ứng đủ điều kiện có dây chuyền sản xuất lắp ráp xe điện và đáp ứng một sản lượng nhất định sẽ được miễn thuế nhập khẩu linh kiện. Thông thường, mức thuế được áp dụng cho các dòng xe xăng nhập khẩu nguyên chiếc sẽ là 70%.

Về phía người dùng, việc mua và đăng ký sử dụng xe điện cũng sẽ được miễn lệ phí trước bạ trong vòng 3 năm đầu tiên và giảm 50% trong 2 năm tiếp theo, bắt đầu từ ngày 1/3/2022. Chính sách này sẽ giúp chủ xe tiết kiệm một khoản đáng kể cho chi phí vận hành so với xe xăng. ^[5]

Để cải thiện trải nghiệm sử dụng xe điện của người dân, hãng xe VinFast đã khẳng định quyết tâm phát triển hệ thống trạm sạc phủ sóng toàn quốc. Cùng với đó, Việt Nam cũng đang tích cực triển khai quy hoạch kết cầu hạ tầng giao thông đường bộ cho mạng lưới quốc lộ nhằm bổ sung thêm số lượng trạm sạc đặt trên quốc lộ và đường cao tốc. Bằng cách này, người dùng có thể dễ dàng sạc điện trên quãng đường di chuyển. 

Với quy mô 100 triệu dân, Việt Nam hiện đang là quốc gia đông dân thứ 3 trong khu vực Đông Nam Á và sở hữu tiềm năng phát triển xe điện mạnh mẽ trong tương lai gần. Hiện tại, Việt Nam cũng đang bước vào giai đoạn đầu của xu hướng này khi tỷ lệ người tiêu dùng có kế hoạch mua ô tô muốn mua xe điện trong 1 năm tới đang được nâng cao. Cùng với đó là sự phát triển không ngừng của VinFast, tạo điều kiện cho đất nước chuyển đổi nhu cầu sử dụng, “xanh hóa” môi trường di chuyển. 

Nguồn tham khảo:

[1] Carbon Pollution from Transportation

[2] Phương tiện xanh: Thế giới “nhảy vọt” và thực trạng tại Việt Nam

[3] Benefits of electric vehicles

[4] Kỷ nguyên bùng nổ của xe điện

[5] Phát triển phương tiện giao thông đường bộ sử dụng điện hướng tới chuyển đổi năng lượng xanh

[6] Nguồn cung xăng dầu toàn cầu thiếu hụt

[7] VinFast hợp tác với các nhà cung cấp trên toàn cầu

Bạn cần đăng nhập để tương tác với nội dung này: Đăng nhập.